W ostatnim czasie ukazała się książka „Osoby w spektrum autyzmu w biegu życia” pod red. Anny Prokopiak, wydana nakładem Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Publikacja jest zbiorem artykułów poświęconych cyklowi życia osób  w spektrum autyzmu oraz różnym wyzwaniom, z jakimi mierzą się one i ich środowisko. Do współpracy zaproszono ekspertów z Lublina i spoza niego. Kompleksowość podejmowanych tematów, autorskie badania, które – mimo małych grup badawczych pokazują pewne tendencje w myśleniu o spektrum autyzmu, a także szeroki wachlarz tematyczny z zastrzeżeniem, że każdy z problemów jest jedynie nakreślony sprawiają, że lektura tej książki jest prawdziwym wyzwaniem intelektualnym.

Język, jak na naukową publikację przystało, zależy w dużej mierze od wiedzy człowieka na dany temat. Każdy z artykułów ma swój styl i przekaz. Różnorodność w tym zakresie sprawia, że trudno jest wskazać jednoznacznie najlepszy artykuł. Z pewnością dla laika mniej zrozumiałe będą artykuły dotyczące specjalistycznych metod terapii, co nie wyklucza bycia przydatnymi dla specjalistów. Niewątpliwym plusem jest fakt, że zdecydowana większość publikacji, na jakie powoływali się autorzy, nie miała więcej, niż 10 lat. Biorąc pod uwagę tendencje w książkach do powoływania się na wiedzę nawet sprzed kilkudziesięciu lat, aspekt aktualności treści jest z pewnością godny uwagi.

Smutkiem napawają wyniki badań, które obrazują bardzo stereotypowe postrzeganie potencjału w spektrum autyzmu. Przed wysnuwaniem pochopnych wniosków powstrzymuje mnie mała grupa badawcza oraz świadomość szerokiej rozciągłości autystycznego spektrum. Przypuszczalnie wynika to z faktu, że rodzice, którzy udzielali odpowiedzi, w dużej mierze opiekują się osobami zależnymi. Jak zauważyło jednak wiele autorek, stwarza to sposobność do ustalenia kierunków zmian w edukacji i świadomości społeczeństwa. Umiejętność wysnucia optymistycznych wniosków z niezbyt pozytywnych danych stwarza przestrzeń do zmiany w przyszłości.

Książka nie należy do łatwych lektur, ale jest warta przeczytania. Choćby dla refleksji i poczucia, że temat spektrum autyzmu polega w Polsce ciągłemu poszerzeniu i kompleksowemu badaniu. Zebranie artykułów o tak szerokim spektrum oddziaływania zasługuje na zainteresowanie.

Weronika Janiak